W bagażach pasażerów podróżujących po całym świecie może niestety znajdować się różnorodny materiał roślinny, pomimo że jest to ograniczone do niewielkich ilości określonego asortymentu (przykładowo całkowicie zabroniony jest przewóz w bagażu wszelkich roślin do sadzenia). W kraju pochodzenia materiał ten, przykładowo w przypadku zakupu w sklepie, na targu itp. zwykle nie podlega wymaganym przy wywozie do innych krajów badaniom na obecność organizmów szkodliwych dla roślin. Dlatego może być on porażony przez szkodniki oraz bakterie, grzyby i wirusy patogeniczne dla roślin. Szczególne zagrożenie może stwarzać materiał pochodzący z krajów nieeuropejskich, gdyż może przyczynić się do przeniesienia do Europy organizmów szkodliwych dla roślin, których jak dotąd nie odnotowano na tym kontynencie.
W 2016 r. na lotnisku Amsterdam Schiphol (Holandia) podczas kontroli bagażu pasażera przybywającego do Unii Europejskiej stwierdzono obecność pięciu woreczków foliowych zawierających niedużą liczbę bulw ziemniaka (Solanum tuberosum) pochodzących z Peru. Należy przy tym nadmienić, że sprowadzanie do Unii Europejskiej bulw ziemniaka pochodzących z krajów Ameryki Południowej jest zabronione. Ziemniaki zostały zakwestionowane przez służby celne, a z każdego woreczka, (uznanych za oddzielne partie), pobrano 6-10 bulw, które wysadzono w szklarniach kwarantannowych Krajowego Laboratorium Referencyjnego Holenderskiej Służby Ochrony Roślin z przeznaczeniem do badań wirusologicznych. Na liściach roślin wyhodowanych z niektórych spośród analizowanych bulw stwierdzono chlorozy wskazujące na możliwość występowania wirusów.
Szczegółowe analizy wirusologiczne wykazały obecność w roślinach ziemniaka 10 wirusów roślinnych, wliczając w to nieeuropejskie wirusy kwarantannowe, przy czym materiał pochodzący z poszczególnych partii był porażony przez 2-4 wirusy. Nie stwierdzono natomiast wiroidów. Wirusami stwierdzonymi podczas badań były: Andean potato latent virus, Andean potato mottle virus, Arachacha virus B, Potato virus A, Potato virus B, Potato virus V, Potato virus X, Potato yellowing virus. Ponadto zidentyfikowano nowe wirusy: z grupy tymowirusów oraz z podrodziny Trivirinae, a także nowy wirus z grupy komowirusów (wymaga to dalszych, szczegółowych badań)
W przypadku wysadzenia bulw prawdopodobieństwo przeniesienia wirusów na uprawy ziemniaków i innych roślin żywicielskich jest znaczne. Szczególne duże zagrożenie stwarzaj w tym przypadku wirusy nie notowane w Europie, których potencjał do zadomowienia się w warunkach europejskich może być bardzo duży.
– Powyższy przykład wskazuje, że przewożenie bulw ziemniaka pochodzących z krajów nieeuropejskich w bagażach pasażerów może stwarzać zagrożenie fitosanitarne dla upraw ziemniaka w Europie. Dlatego podczas podróży zagranicznych nie należy nabywać takiego materiału w celu przywiezienia go do Polski – zwraca uwagę Inspekcja.
Źródło: PIORiN
