CZY KLĘSKA W SADACH?

    Nie od dziś wiadomo, że wczesna wiosna bywa dla sadownictwa nader przykra. Tak też stało się i w tym roku. Kwitnienie drzew i krzewów owocowych było przyspieszone o 2, 3 tygodnie, tak więc przymrozki, które nawiedziły znaczne obszary Polski na początku maja, spowodowały wiele szkód.
























    Jakie straty?
    Duże szkody w sadach i na plantacjach truskawek zanotowano w regionie warecko-grójeckim. Wiele z tych ostatnich będzie w tym roku słabo plonowało. W przypadku jabłoni w wielu miejscach całkowicie przemarzły kwiaty do wysokości 1,5 m od ziemi. Znaczna jest również powierzchnia sadów, gdzie zostało uszkodzone 80–90% kwiatów (fot. 1).







    FOT. 1. OBJAWY USZKODZEŃ MROZOWYCH (po lewej) NA ZAWIĄZKU OWOCOWYM JABŁONI


    Gdzieniegdzie mówi się wręcz o klęsce żywiołowej. Ucierpiały także znacznie grusze oraz, w niektórych miejscach, wiśnie i czereśnie. Bardzo wiele kwiatów jabłoni przemarzło w rejonie Wilgi. Najbardziej ucierpiały Jonagold i Lobo. Niektórzy sadownicy przypuszczają, że redukcja plonu może wynieść nawet 50%. Niezbyt krzepiące wiadomości nadeszły także z Podlasia. Bardzo duże straty zanotowano w okolicach Klimczyc, gdzie temperatura jednej nocy spadła do –9°C. W rejonie Siedlec, jeszcze przed przymrozkami, niektóre sady nawiedził grad, pozostawiając „gołe” gałęzie. W wyniku przymrozków w prawie 100% zniszczone zostały kwiaty na śliwach i gruszach. W wielu sadach jabłoniowych przemarzło 80–90% kwiatów. Najgorzej jest w przypadku odmian Red Boskoop, Idared, Jonagold i Cortland — lepiej z Szampionem. Czarna porzeczka na ogół przetrwała, a na truskawkach zmarzły tylko pierwsze kwiaty. Na Lubelszczyźnie szkody przymrozkowe zanotowano w zasadzie jedynie w sadach rosnących w zagłębieniach terenu. W takich miejscach wymarzło niekiedy do 90% kwiatów. Straty w sadach jabłoniowych w rejonie Sandomierza ocenia się wstępnie na blisko 50%. Uszkodzenia zanotowano głównie w rejonach niżej położonych. W tych miejscach prawie całkowicie przemarzły orzechy. Również na morelach zostało nie więcej niż 10–20% żywych kwiatów i zawiązków. Pewne straty zanotowano w okolicach Rzeszowa. Najbardziej ucierpiały tam sady jabłoniowe i wiśniowe znajdujące się w zagłębieniach terenu. Na Podkarpaciu szkody przymrozkowe wystąpiły przeważnie w sadach rosnących w dolinach. W takich miejscach przemarzło nawet 80–90% kwiatów jabłoni. Ucierpiały głównie odmiany wcześniej kwitnące — te, które się później rozwijały, np. Golden Delicious nie zostały uszkodzone. Ucierpiały również grusze — dodatkowo po przymrozkach na drzewach tego gatunku nastąpiło w wielu sadach silne porażenie kwiatów przez bakterię Pseudomonas syringae, która spowodowała masowe zasychanie kwiatostanów (fot. 2 — objawy przypisywane przemarznięciom). W okolicach Serocka i Dębego poważnie ucierpiały jedynie grusze. W sadach jabłoniowych szkody są tylko lokalne i w największym stopniu dotyczą: Idareda, Honeygolda, Jonagolda i Cortlanda. Dużych strat nie będzie także w rejonie Sochaczewa. Lokalnie szkody wystąpiły tam tylko w sadach najniżej położonych. W pozostałych przetrwały prawie bez uszkodzeń nawet zawiązki wiśni. W zasadzie żadnych strat przymrozkowych nie zanotowano w Wielkopolsce i na Dolnym Śląsku.







    FOT. 2. OBJAWY BAKTERIOZY POWODOWANEJ PRZEZ PSEUDOMONAS SYRINGAE NA KWIATOSTANIE GRUSZY PRZYPISYWANE CZĘSTO USZKODZENIOM PRZYMROZKOWYM





    Co dalej?
    Przed wystąpieniem przymrozków w wielu rejonach Polski obficie padało. Wiadomo zaś, że wysoka zawartość wody w tkankach obniża ich wytrzymałość na mróz. Drzewa owocowe „bronią się” jednak przed przymrozkami, reagując na nie podobnie, jak na silne cięcie wiosenne. Gdy kwiatów znacznie ubywa, to te, które pozostają na roślinie, mają do dyspozycji większą ilość wody i substancji pokarmowych. Tym samym, zawiązanie owoców znacznie się polepsza. Po okresie przymrozków dominowała jednak pochmurna i deszczowa pogoda. Było to więc niekorzystne dla pszczół, ale z drugiej strony przedłużyło kwitnienie i poprawiło kondycję drzew. W takich warunkach lepszego zawiązania owoców mogli się spodziewać ci sadownicy, którzy nawieźli sady azotem w ubiegłym roku po zakończeniu wegetacji (czyt. HO 11/98).
    W związku z tym, że będzie znacznie mniej zawiązków owocowych, należy liczyć się z silniejszym wzros-tem drzew. Bardzo ważne było więc cięcie po kwitnieniu. Istotne będzie również cięcie letnie. W tym sezonie koniecznie należy zadbać o należyte zaopatrzenie jabłek w wapń. Z powodu silnego wzrostu jabłoni zawiązki owocowe przegrywają w konkurencji o ten pierwiastek z pędami.



    Jakie będą zbiory?
    Warto tutaj przypomnieć, że w 1990 roku było znacznie gorzej, bo drzewa owocowe zakwitły już w kwietniu, a przymrozki na Podkarpaciu, Mazowszu oraz w Wielkopolsce dokonały prawdziwych spustoszeń. Na Akademii Rolniczej w Poznaniu wykonano pod kierunkiem prof. M. Ugolika gruntowną analizę skutków tych przymrozków. Wnioski z tamtych badań warte są przypomnienia. Stwierdzono wtedy, że rozmiary szkód przymrozkowych zależały głównie od wieku drzew i odmiany. Dziewięć lat temu najlepiej zniosły przymrozki dwuletnie jabłonie na M 9. Znacznie bardziej ucierpiały starsze drzewa. Najmniejsze uszkodzenia stwierdzono u odmiany Golden Delicious. Największe natomiast u Jonagolda. Generalnie większe straty zanotowano tam, gdzie w międzyrzędziach rosła murawa.
    W 1990 roku zebraliśmy w Polsce zaledwie 812 tys. ton jabłek. O tym, jakie będą plony w tym sezonie, przekonamy się dopiero po czerwcowym opadzie zawiązków. Wydaje się jednak, że straty nie będą aż takie duże, jak dziewięć lat temu. Obecnie sady jabłoniowe są bowiem zupełnie inne niż w 1990 roku. Wtedy mieliśmy 30,5 mln owocujących drzew, teraz mamy ich 61,7 mln — a więc ponad dwa razy więcej i to na mniejszym areale. Sady są poza tym lepiej pielęgnowane i składają się z dużo wydajniejszych drzew karłowych oraz półkarłowych.

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykuł70 LAT ŻYCIA, 50 LAT PRACY
    Następny artykułPRZYSZŁOŚCIOWY ŁAŃCUCH DYSTRYBUCJI

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.