W 2000 roku wojewódzkie inspektoraty inspekcji nasiennej oceniły 928,8 ha upraw szkółkarskich: 401,4 ha szkółek drzew owocowych, 187,3 ha mateczników podkładek wegetatywnych i 109,8 ha plantacji sadzonek truskawek. W ubiegłym roku uprawy szkółkarskie prowadziło 1102 gospodarstwa (szkółki drzew owocowych — 828, co daje średnią wielkość szkółki około 0,5 ha).
Liczbę zakwalifikowanych podczas oceny polowej drzewek owocowych prezentuje tabela 1. Dla większości gatunków odnotowaliśmy wzrost zakwalifikowanej produkcji, a ogółem była ona największa od 1992 roku. Rośnie udział drzewek wolnych od wirusów — w roku ubiegłym jabłoni o tym statusie było 30%, grusz — 20% (rok wcześniej odpowiednio 18% i 14%). Dla pozostałych gatunków wolne od wirusów było jedynie 1–2% drzewek.
Szczegółową informację dotyczącą ilości zakwalifikowanych (najpopularniejszych) odmian przedstawia tabela 2. Wśród odmian jabłoni prym wiedzie 'ampion’ ISK. W 2000 roku oceną objęto 83 odmiany i co piąte drzewko jabłoni to właśnie ta odmiana. Zakwalifikowano mniej drzewek 'Jonagolda’ ISK i 'Jonagolda Decosta’, więcej innych sportów 'Jonagolda’: 'Rubinstara’ i 'Jonagoreda Supry’. W przypadku 'Geneva Early’ ISK i 'Delikates’ również odnotowano znaczący wzrost produkcji zakwalifikowanej. Procentowo duży przyrost drzewek odmian 'ampion Reno’ i 'Celeste’ wynika z niedużej liczby drzewek tych odmian, zakwalifikowanych w 1999 roku. Ponad połowa (52%) drzewek jabłoni była uszlachetniona na podkładce 'M 26’*, a 15% na 'M 9’*. Z polskich najczęściej wykorzystywana jest podkładka 'P 60′.
W przypadku wiśni trwa nieprzerwana od wielu lat dominacja 'Łutówki’ ISK (prawie 70% drzewek tego gatunku w szkółkach). Spośród czereśni dla 'Kordii’ ISK odnotowano największy (65%) wzrost liczby zakwalifikowanych drzewek i razem z odmianami 'Burlat’ ISK (największa produkcja w ubiegłym roku), 'Büttnera Czerwona’ ISK i 'Hedelfińska’ ISK stanowi trzon odmian tego gatunku.
W 2000 roku oceniono niemal identyczną, jak w 1999 r. liczbę drzewek śliw. W przypadku 'Herman’ ISK, 'Ruth Gerstetter’ ISK i 'Węgierka Zwykła’ ISK odnotowano znaczący (odpowiednio: 38%, 59% i 64%) wzrost liczby zakwalifikowanych drzewek. 'Renkloda Ulena’ ISK i 'Stanley’ ISK straciły na uznaniu i zakwalifikowano ich mniej. 'Węgierka Dąbrowicka’ od kilku lat utrzymuje się w czołówce ocenianych odmian śliw.
Drzewek gruszy zakwalifikowano o 6% więcej niż w 1999 roku. Dla odmian 'Generał Leclerc’ ISK i 'Konferencja’ ISK odnotowano odpowiednio 35% i 29% przyrostu liczby zakwalifikowanych drzewek. Mniej zakwalifikowano 'Faworytki’ ISK i 'Lukasówki’ ISK.
W porównaniu z rokiem 1999 zakwalifikowano o ponad 27% więcej drzewek brzoskwiń. Oceniono od 18% (’Iskra’) do 69% (’Inka’) więcej drzewek poszczególnych odmian. 'Reliance’ ISK i 'Redhaven’ ISK są ciągle najważniejsze dla tego gatunku.
Dla wszystkich odmian moreli odnotowano spadek zakwalifikowanych drzewek. Najważniejsza (prawie 50%) jest 'Early Orange’ ISK.
Analizując informacje o nasadzeniach podkładek i o okulizacji można prognozować, że podczas oceny jesiennej w 2001 roku komisje kwalifikujące pozytywnie ocenią i dopuszczą do obrotu nie mniej drzewek niż w 2000 roku.
Mgr Krzysztof Smaczyński jest pracownikiem Głównego Inspektoratu Inspekcji Nasiennej w Warszawie
*różne pochodzenie i podklony