Wiadomo powszechnie, że podkładka jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na wzrost i plonowanie drzew. Należy też pamiętać, że - jako część drzewa o odmiennych niż odmiana szlachetna cechach genetycznych, anatomicznych i fizjologicznych - może modyfikować także jakość zbieranych owoców i ich zdolność przechowalniczą (zależącą przede wszystkim od warunków przechowywania).
| Oczywiście, nawet dysponując nowoczesnymi technologiami przechowywania, nie można ignorować stanu fizjologicznego jabłek podczas zbioru oraz zawartości składników mineralnych w owocach. Wręcz przeciwnie — eksploatacja komór chłodniczych jest droga, a straty jabłek podczas przechowywania dodatkowo powiększają koszty, warto więc zwracać uwagę na to, jak podkładka wpływa na dojrzewanie i zdolności przechowalnicze jabłek. | |||
| Osiąganie dojrzałości zbiorczej | |||
Nasze dwuletnie obserwacje 'Jonagolda’ prowadzone krótko przed przewidywanym terminem zbioru owoców wykazały, że jabłka z drzew na podkładce 62-396 lub 'P 60′ produkowały etylen wcześniej i bardziej intensywnie niż te z drzew na 'PB-4′ lub 'M 26′ (rys. 1). Zbiór jabłek z drzew uszlachetnianych na dwóch pierwszych z wymienionych podkładek powinien być więc przeprowadzony od czterech do siedmiu dni wcześniej niż z drzew na drugiej parze. Warte podkreślenia jest też wcześniejsze dojrzewanie jabłek z drzew na 'M 9′ w porównaniu z owocami z jabłoni na 'M 26′.
W praktyce oznacza to, że sadząc drzewka tej samej odmiany uszlachetniane na różnych podkładkach mamy możliwość znacznego wydłużenia terminu zbioru jabłek, bez ryzyka utraty ich trwałości podczas przechowywania. Daje to możliwość zwiększenia ilości produkowanych jabłek danej odmiany, co staje się coraz powszechniejszym wymogiem stawianym sadownikom przez dużych odbiorców owoców. Wiedza na temat występowania takiej zależności może być wykorzystana także wtedy, gdy dobierając odmiany do sadu zakładamy, że zbiór jabłek każdej z nich powinien być przeprowadzony w krótkim czasie. Wówczas najlepiej byłoby kupić drzewka na takiej samej podkładce. Gdyby jednak wystąpiła konieczność zakupu drzewek na różnych, wówczas lepiej będzie kupić drzewka, na przykład, na 'P 60′ i 'M 9′ zamiast na 'P 60′ i 'M 26′. Należy jednak podkreślić, że dla podkładki 'M 7′ wyniki uzyskane w kolejnych latach badań wykazywały sprzeczne tendencje. Oznacza to, że na termin dojrzałości zbiorczej jabłek wpływają także inne czynniki, które mogą modyfikować wpływ samej podkładki. Duże znaczenie ma tu, między innymi, wielkość plonu oraz intensywność wzrostu drzew. | |||
| Barwa zasadnicza skórki | |||
| Obserwacje prowadzone bezpośrednio po zbiorze owoców wykazały, że najintensywniejszym zielonym zabarwieniem skórki cechowały się jabłka pochodzące z drzew na podkładce 'P 22′ i 'PB-4′. Nieco mniej zielona była skórka owoców z drzew na 'B 146′, 'M 26′, 62-396, 'B 9′, Nr 47 i 'P 16′. Natomiast najmniej zieloną skórkę po stronie bez rumieńca odnotowano u jabłek z drzew na podkładkach z serii 'M 9′, a zwłaszcza na jej klonie 984. W trakcie przechowywania następował powolny rozkład chlorofilu, co objawiało się zmianą barwy zasadniczej skórki z zielonej na żółtą. Stwierdziliśmy przy tym, że jabłka z drzew na 'PB-4′ odznaczały się w każdym terminie obserwacji najintensywniej zieloną barwą zasadniczą skórki. Z drugiej strony, jabłka o najsłabszym zielonym zabarwieniu podczas zbioru (z drzew na wszystkich podkładkach z serii M 9), po przechowywaniu zmieniły całkowicie barwę zasadniczą skórki z zielonej na żółtą. Trzeba tutaj podkreślić bardzo szybką utratę zielonego zabarwienia skórki przez jabłka z drzew na podkładce 'M 7′ (rys. 2). Zwracamy uwagę na tempo zmiany barwy zasadniczej skórki jabłek podczas przechowywania, ponieważ konsumenci preferują owoce ładnie wybarwione, ale z barwą zasadniczą skórki w odcieniu zieleni. Żółta kojarzona jest z jabłkiem przejrzałym.
| |||
| Zawartość wapnia | |||
| Najlepiej odżywione tym makroelementem, a więc najlepiej nadające się do przechowywania, były jabłka z drzew na 'B 146′ i 'PB-4′. Natomiast istotnie najniższą zawartość wapnia stwierdzaliśmy w owocach z drzew na podkładkach 62-396 i 'P 60′. Ciekawe zależności odnotowaliśmy podczas poszukiwania związków między zawartością wapnia w jabłkach a intensywnością wydzielania etylenu oraz zmianą barwy zasadniczej skórki. Stwierdziliśmy, że owoce o średniej zawartości wapnia równej 303 mg /kg s.m. wydzielały znacznie więcej etylenu niż jabłka zawierające więcej tego makroelementu (rys. 3).
W praktyce oznacza to, że owoce odznaczające się wyższą zawartością wapnia dojrzewają później, co powinno być uwzględnione przy wyborze terminu zbioru owoców. Owoce lepiej zaopatrzone w wapń miały intensywniej zieloną barwę zasadniczą skórki podczas zbioru niż te o mniejszej zawartości wapnia. Zależność tę obserwowano także podczas przechowywania owoców (rys. 4).
| |||
| Choroby przechowalnicze | |||
Ich występowanie było znacznie zróżnicowane, w zależności od podkładki oraz roku prowadzenia obserwacji. Należy przy tym zaznaczyć, że straty były związane przede wszystkim z występowaniem chorób fizjologicznych, a zwłaszcza rozpadu wewnętrznego. Ogólnie, najmniej owoców z chorobami fizjologicznymi odnotowano u tych pochodzących z drzew na 'B 146′ i 'PB-4′ (tabela).
| |||
