Należy więc pobudzać drzewa do wczesnego zakładania pąków poprzez przerzedzanie kwiatów lub młodych zawiązków owocowych. Szczególnie skuteczne jest pod tym względem używanie już na początku kwitnienia Ethrelu czy Flordimeksu lub później, podczas pełni kwitnienia, tiosiarczanu amonu (ATS).
Na jakość kwiatów silnie wpływają również: obfite ulistnienie drzewa, dostateczna ilość światła w koronie drzewa oraz dostatek składników pokarmowych — zwłaszcza azotu i boru. Dowodem na to, jak ważna jest energia słoneczna w formowaniu pąków kwiatowych, jest ich rozmieszczenie — głównie w peryferyjnych partiach korony. W zacienionych partiach koron źle ciętych drzew zawiązuje się mało i słabych pąków kwiatowych. Dlatego tak istotne jest prawidłowe formowanie drzew.
Spośród składników dostarczanych drzewom z nawozami szczególne znaczenie w formowaniu dobrej jakości pąków kwiatowych mają azot i bor. Aby składniki te mogły być wykorzystane przez roślinę już wczesną wiosną, kiedy następuje szybki przyrost masy kwiatów, muszą być dostarczone dolistnie jesienią. Obydwa te pierwiastki są szybko pobierane przez starzejące się liście, szybko przemieszczane do krótkopędów i pędów, w których magazynowane są przez zimę. Wczesną wiosną docierają do pąków i zużywane są na budowę rozwijających się kwiatów. Bor odgrywa ważną rolę w procesach kiełkowania pyłku i stymuluje wzrost łagiewki pyłkowej. W Niemczech jabłonie opryskiwane są po zbiorach owoców trzykrotnie mocznikiem z dodatkiem boraksu: pierwszy raz tydzień po zbiorach (5 kg mocznika i l kg boraksu na hektar sadu), po 7–10 dniach następny raz (10 kg mocznika i 1 kg boraksu) i po kolejnych 7–10 dniach (20 kg mocznika i l kg boraksu). W Danii jesienią nawozi się mocznikiem sady gruszowe. W Polsce jesienne nawożenie mocznikiem zostało włączone do programu ochrony jabłoni przed parchem. Powinno być wykonywane rutynowo (z borem lub bez niego) także po to, by wzmocnić pąki kwiatowe. Tak późne dostarczenie roślinom mocznika nie obniża wytrzymałości drzew na mróz, a wzmacniając pąki kwiatowe czyni je odporniejszymi na wszelkie warunki stresowe wiosną.
Wiele jest udokumentowanych doświadczalnie dowodów na związek wielkości owocowania z jakością pąków kwiatowych w roku następnym. Zbyt obfite plonowanie powoduje zużycie zapasów składników na budowę owoców i nie dopuszcza do wykształcenia dorodnych pąków kwiatowych. Takie kwiaty zdolne są do zapłodnienia tylko przez krótki czas, słabo wiążą owoce, a zawiązki łatwo opadają pod wpływem niewielkiego nawet stresu. Dlatego trzeba regulować liczbę owoców na drzewie tak, aby mogły dobrze wyrosnąć nie zużywając składników niezbędnych do wykształcenia dorodnych kwiatów.
Doc. dr hab. Alina Basak jest pracownikiem Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach
JAK PRZYGOTOWAĆ PRZYSZŁOROCZNE KWITNIENIE?
Pąki kwiatowe na następny rok powinny tworzyć się jak najwcześniej — 2, 3 tygodnie po kwitnieniu. Silne, w pełni ukształtowane są odporniejsze na wysoką temperaturę i suszę podczas wegetacji czy mróz i zapewniają wyższe prawdopodobieństwo zawiązania owoców.
