Zamieszania odmianowe
Według Zofii Łukaszewskiej, która rozpropagowała i zachęciła do uprawy tej rośliny wiele osób, owoce jadalnych odmian suchodrzewu, dzięki swoim właściwościom prozdrowotnym, będą się cieszyły coraz większym zainteresowaniem. Owoce te nadają się przy tym bardzo dobrze do produkcji soków, dżemów, nalewek i win, mrożone stanowią także cenny dodatek do deserów lodowych.
Aby jednak zbierać smaczne owoce suchodrzewu, rośliny należy sadzić na słabych glebach — IV, V i słabszych klas — i na nasłonecznionym stanowisku. Rośliny tego gatunku uprawiane na bardzo zasobnych glebach podczas suszy mają bowiem gorzkie owoce. Korzystnie na plenność owoców wpływa również obecność dużych zbiorników wodnych w pobliżu plantacji.
Z. Łukaszewska podkreśla, iż przy wprowadzaniu do uprawy jadalnych odmian suchodrzewu nastąpiło spore zamieszanie i błędne jest nazywanie wszystkich roślin „jagodą kamczacką”. Oferowane na rynku odmiany wywodzą się zarówno od suchodrzewu jadalnego, jak i od suchodrzewu kamczackiego (L. kamtschatica Pojark.). Odmiany pochodzące od tego pierwszego gatunku mają krzewy ze wzniesionymi pędami, dorastającymi do 2 m wysokości, i błyszczące liście. Owoce odmian suchodrzewu jadalnego są mniejsze od owoców suchodrzewu kamczackiego, ale krzewy są bardzo plenne — w gospodarstwie pani Zofii zbierano z rośliny do 5 kg owoców, które dojrzewają wcześniej niż te u L. kamtschatica. Suchodrzew kamczacki ma niższe krzewy, dorastające przeciętnie do 1,1 m (maksymalnie do 1,3 m), kosmate liście i pędy. Jego rośliny są mniej plenne (z krzewu trudno zebrać kilogram owoców), jednak owoce ma większe, a zarazem smaczniejsze.
Jak podaje Z. Łukaszewska, suchodrzew jadalny jest krzewem długowiecznym i, według doniesień rosyjskich, wymaga cięcia odmładzającego dopiero po 15 latach od posadzenia.
Odmiany z Osielska
’Wojtek’ to, według zapewnień Zofii Łukaszewskiej, jedna z najwcześniej dojrzewających odmian, niezawodna w plonowaniu, dlatego mogłaby stać się podstawą doboru na plantacjach towarowych. Krzewy (fot. 1) łatwo się rozmnaża przez sadzonki. Nieprzycinane dorastają do wysokości 1,6 m i średnicy około 2 m. Na plantacjach towarowych — podobna zasada dotyczy innych odmian suchodrzewu jadalnego o silnym wzroście — powinny być sadzone w rozstawie 2 x 3 m. Z jednego krzewu tej odmiany udawało się zbierać nawet do 5 kilogramów owoców (fot. 2).
Fot. 1. 'Wojtek’ — krzewy dorastają do wysokości 1,6 m
Fot. 2. Odmiana 'Wojtek’ jest bardzo plenna i corocznie owocuje
’Jolanta’ jest z kolei odmianą o silnym wzroście, jej krzewy dorastają do 2 metrów wysokości (fot. 3), pędy mają miotlasty pokrój. Owoce dojrzewają około 10 dni po owocach odmiany 'Wojtek’. Według Z. Łukaszewskiej, 'Jolanta’ byłaby bardzo dobrym zapylaczem na plantacjach towarowych odmiany 'Wojtek’.
Fot. 3. Zofia Łukaszewska prezentuje krzew odmiany 'Jolanta’, dorastający do wysokości 2 m
Odmiany te, a zwłaszcza 'Wojtek’, znajdują się już w uprawie towarowej, a ich owoce od kilku lat pojawiają się na rynku na przełomie maja i czerwca. Zdaniem Z. Łukaszewskiej, oferowanie kilku odmian suchodrzewu jadalnego o różnym terminie dojrzewania owoców pozwoliłoby wydłużyć podaż owoców tego gatunku do około miesiąca. Na plantacje warto polecać również odmiany wywodzące się od suchodrzewu kamczackiego, które — choć słabo plonują— mają bardzo smaczne owoce.
Do wartościowych odmian wywodzących się od suchodrzewu jadalnego Z. Łukaszewska zalicza również te oznaczone na razie numerami 44, 38 i 15. Krzewy tej pierwszej, pod względem pokroju przypominają 'Wojtka’, są jednak od niego nieznacznie mniej plenne, mają za to trochę większe owoce (fot. 4), „38”, jak mówi Z. Łukaszewska, w przyszłości może być jedną z ważniejszych odmian na plantacjach towarowych. Krzewy mają silny wzrost, mogą przypominać nawet rośliny borówki wysokiej (fot. 5), są jednak podatne na choroby. Owoce są duże, mają bardzo dobry smak. Wadą tej przyszłej odmiany jest trudne mnożenie się przez sadzonki: w warunkach gospodarstwa w Osielsku, w tunelu foliowym ukorzeniało się do 40% sadzonek, podczas gdy u innych odmian — nawet 90%.
Fot. 4. Krzewy przyszłej odmiany oznaczonej numerem 44 charakteryzują się podobną siłą wzrostu, jak u odmiany 'Wojtek’
Fot. 5. „Numer” 38 to jedna z najlepiej zapowiadających się przyszłych odmian suchodrzewu jadalnego wyhodowanych w gospodarstwie Z. Łukaszewskiej
Odmiana o numerze 15 to z kolei typowy suchodrzew kamczacki. Ma duże, omszone liście, krzew dorasta do wysokości 1,5 m. Jest plenna — z krzewu zbiera się do 1,5 kg owoców. Owoce są duże, kształtu beczułkowatego, słodkawe i smaczne.
