UNIJNE NORMY JAKOŚCI DLA CEBUL KWIATOWYCH

    Normy jakości dla cebul kwiatowych (a również bulw, korzeni bulwiastych, bulw pędowych, karp i kłączy) obowiązują w Unii Europejskiej od wprowadzenia w 1968 roku (rozporządzeniem Rady EWG nr 315/68) wspólnej organizacji rynku żywych roślin. Przepisy określają minimalne wymagania jakościowe, zasady pakowania, oznakowania oraz bardzo szczegółowe (ze względu na zróżnicowanie produktów) standardy klasyfikacji według rozmiarów.






































    Dla tych ostatnich uwzględnione są poszczególne gatunki roślin, ich grupy, a nawet odmiany; dla wszystkich ustalono rozmiary minimalne oraz kolejne przedziały wielkości obowiązujące przy kalibrowaniu. O ile — od czasu ustalenia omawianej normy — nie zmieniły się wymagania jakościowe, o tyle te dotyczące klasyfikacji pod względem wielkości modyfikowano wraz z postępem hodowli, produkcji oraz potrzebami rynku. Niektóre produkty usunięto z listy, a inne dopisano lub określono dla nich nowe zasady kalibrowania. Obecnie według rozmiarów klasyfikuje się 26 grup gatunków, a łączna ilość produktów wynosi aż 117 (patrz przykład — tabela). Pewne zmiany dotyczyły również zakresu obowiązywania normy.







    UNIJNE NORMY DLA CEBUL TULIPANÓW*: * normy te dla pozostałych gatunków oraz odmian ozdobnych roślin cebulowych można znaleźć w internecie pod adresem http://www.maff.gov.uk/hort/hmi/common/standard/bulbs.htm (red.), A – obwód; pokazane wymiary oznaczają największy obwód mierzony prostopadle do osi cebuli, B – sito; pokazane wymiary są wymiarami sit użytych do kalibrowania. Wymiary cebul powinny być określone wymiarami oczek sita, przez które nie można przesiać cebul, i oczek sita o kolejnym stopniu wielkości, C – wymiary włączone w tę samą klasę wielkości będą jednolicie reprezentowane w pobranej partii


    Po integracji z UE powyższa norma będzie obowiązywała również w Polsce, ale nie wydaje się, aby producenci mieli trudności z jej przestrzeganiem. Od lat znają oni bowiem zasady przygotowywania materiału wyjściowego do sprzedaży, które zawierała najpierw Norma Branżowa, a obecnie Polska Norma PN-92/R-67030 „Cebule, bulwy, kłącza i korzenie bulwiaste roślin ozdobnych”. Ta ostatnia, choć od kilku lat już nieobowiązkowa, jest u nas powszechnie przestrzegana. Polskie standardy są zbliżone do unijnych, a różnią się zakresem stosowania, dopuszczalnością defektów, przedziałami rozmiarów poszczególnych produktów oraz zaleceniami dotyczącymi oznakowań na opakowaniach.



    Przestrzeganie standardów jakości w UE
    W krajach Wspólnoty produkty nieodpowiadające wymaganiom normy nie mogą być na żadnym etapie handlu przetrzymywane, transportowane (z zamiarem sprzedaży), oferowane, sprzedawane lub dostarczane klientom (przez handlowców i producentów) w paczkach przeznaczonych na osobisty użytek nabywców. Przepis ten dotyczy także eksportu do krajów spoza Unii (na takie dostawy — o ile standardy kraju importera są mniej rygorystyczne niż unijne — eksporter może uzyskać w swoim państwie zgodę na odstępstwo od norm unijnych).
    Jeżeli cebule kwiatowe (i inne objęte normą wegetatywne organy rozmnażania) nie są przeznaczone bezpośrednio na własny użytek klienta końcowego, lecz do innych celów, mogą być sprzedawane wewnątrz Wspólnoty lub eksportowane do krajów trzecich pod warunkiem, że są zgodne z wymaganiami jakościowymi (nie muszą być przestrzegane zasady sortowania według wielkości), a każde opakowanie (musi się wyraźnie różnić od używanego w handlu detalicznym) jest trwale i czytelnie opisane. Oznakowanie musi zawierać imię i adres lub znak kodowy sprzedającego oraz charakterystykę produktu (napis „nie na sprzedaż, dla konsumenta na jego prywatne potrzeby”, do którego — jeżeli takie jest przeznaczenie towaru — dodaje się dopisek „produkt do rozmnażania”).



    Minimalne wymagania jakościowe…
    …określają, że produkt musi być właściwy odmianowo lub gatunkowo, czysty, nieuszkodzony, niezawilgocony, zdrowy i wolny od wad oraz prawidłowo wykształcony. Powinien także odpowiadać wymaganiom konsumentów odnośnie wzrostu i kwitnienia. Podlegające wspólnym przepisom wegetatywne organy rozmnażania klasyfikuje się pod względem rozmiarów. Dla poszczególnych produktów podstawą do sortowania są wielkości i klasy minimalne (tabela), od których dopuszczalne są odstępstwa nieprzekraczające 10% wagi lub liczby sztuk w opakowaniu. Taka tolerancja obejmuje materiał roślinny, którego wielkość przewyższa lub jest mniejsza niż wskazana klasa rozmiaru, z wyjątkiem ubytków, jakie nastąpiły w wyniku normalnego procesu suszenia.



    Opakowanie i oznakowanie
    Zbiorcze opakowanie handlowe może zawierać różną liczbę opakowań jednostkowych. Każde z tych ostatnich musi jednak spełniać zasady dotyczące rozmiarów i zawierać cebule (lub inne organy wegetatywne) tego samego gatunku albo jednej lub kilku odmian. Wyjątkiem są jednostkowe opakowania narcyzów (nie dotyczy mieszańców tazetta), w których mogą się znajdować cebule większej liczby gatunków pod warunkiem, że mieszanina zawiera nie mniej niż 10 i nie więcej niż 50 cebul należących przynajmniej do trzech różnych gatunków (liczba cebul każdego gatunku powinna być w przybliżeniu równa). Oznakowanie produktów zależy od tego, czy są sprzedawane w opakowaniach, czy luzem. W pierwszym przypadku czytelne i trwałe oznaczenie musi obowiązkowo zawierać nazwisko i adres lub znak kodowy pakującego, specyfikacje handlowe (liczba sztuk oraz — jeżeli obowiązuje — klasa wielkości oznaczona przez podanie największego i najmniejszego obwodu), informacje o tym, czy produkt był wstępnie poddawany zabiegom termicznym lub chemicznym (jeżeli tak, to w jaki sposób) oraz jego charakterystykę. Ta ostatnia powinna precyzować rodzaj, gatunek (na opakowaniach z cebulami narcyzów kilku gatunków należy dopisać określenie „mieszanina”), odmianę (uprawną), kolor kwiatów lub słowa „mieszanka kolorów”. Nieobowiązkowo podać można także pochodzenie produktu (nazwa państwa, regionu lub miejscowości) oraz znak oficjalnej kontroli.
    Nieco inaczej opisuje się zbiorcze opakowania handlowe (zawierające różną ilość jednostkowych). Wystarczy podać na nich nazwisko, adres lub znak kodowy pakującego oraz jako charakterystykę produktu — określenie „cebule kwiatowe”.
    W przypadku eksportu informacje odnoszące się do opakowań jednostkowych i handlowych mogą być włączone do faktury towarzyszącej towarom, ale wtedy na każdym opakowaniu handlowym musi być umieszczony numer odniesienia.
    Cebulom i innym objętym normą wegetatywnym organom rozmnażania, sprzedawanym luzem, musi towarzyszyć etykieta lub karta z podaniem rodzaju, gatunku, odmiany (uprawnej) lub koloru rośliny (ewentualnie określenie „mieszanka kolorów”), a także klasy wielkości (minimalnych i maksymalnych wymiarów, z wyjątkiem gatunków, dla których limity takie nie obowiązują).

    Dr hab. Lilianna Jabłońska jest pracownikiem SGGW w Warszawie

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułCO ZMIENIŁA USTAWA?
    Następny artykułWARZYWA I OWOCE Z PIĘCIU KONTYNENTÓW

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.