Powierzchnia uprawy "Gali", a szczególnie jej czerwonych mutantów (więcej o najważniejszych sportach Gali można przeczytać w HO 3/99 - red.), na świecie ciągle się powiększa. Ostatnio również w naszym kraju rośnie zainteresowanie tą grupą odmian, głównie ze względu na wysoką jakość owoców. W przeprowadzanych wielokrotnie testach smakowych "Gala" oceniana była zawsze jako jedna z najsmaczniejszych, obok "Golden Deliciousa", "Szampiona" czy "Jonagolda".
Na Pogórzu Karpackim „Gala” nie jest zbytnio rozpowszechniona. W Sadowniczym Zakładzie Doświadczalnym w Brzeznej znajduje się ona w badaniach od początku lat dziewięćdziesiątych. Przedmiotem oceny jest wzrost i owocowanie „Gali” oraz jej mutantów na różnych podkładkach. W pierwszym doświadczeniu, założonym wiosną 1992 roku, badana jest „Gala Must” na sześciu podkładkach. Drzewa na M 26, P 14 i P 47 posadzono w rozstawie 4,0 m x 2,0 m, natomiast jabłonie na M 9, P 16 i P 22 — 4,0 m x 1,5 m.
W drugim doświadczeniu, założonym wiosną 1993 roku, znajdują się trzy mutanty badanej odmiany: „Gala Must”, „Royal Gala” i „Mondial Gala” na czterech podkładkach: M 9, M 26, P 60 i P 59 oraz odmiana standardowa na M 26, P 60 i M 9. Drzewa na M 26 zostały posadzone w rozstawie 4,0 m x 2,0 m, jabłonie na M 9 i P 60 — 4,0 m x 1,75 m oraz drzewa na P 59 — 4,0 m x 1,5 m. |
|
Wzrost i plonowanie drzew |
|
W pierwszym doświadczeniu najsilniej rosły drzewa na podkładkach P 14 i M 26, a najsłabiej na P 22 (tabela 1).
TABELA 1. WZROST I PLONOWANIE DRZEW ODMIANY 'GALA MUST’ NA RÓŻNYCH PODKŁADKACH (sadzenie drzew – wiosna 1992 r.): * pole przekroju poprzecznego pnia
|
W drugim doświadczeniu największe pole przekroju poprzecznego pnia osiągnęły jabłonie na M 26, a najmniejsze — na P 59 (rys. 1).
RYS. 1. WZROST DRZEW ODMIANY 'GALA’ I JEJ SPORTÓW W 1998 ROKU, W ZALEŻNOŚCI OD UŻYTEJ PODKŁADKI (sadzenie drzew – wiosna 1993 r.)
|
W doświadczeniu, w którym oceniana była tylko „Gala Must”, największe plony w przeliczeniu na drzewo uzyskiwano z jabłoni na P 16, a najmniejsze — na P 22 (tab. 1). W drugim doświadczeniu z „Galą” i jej trzema sportami najwięcej owoców zbierano z drzew na M 26 i P 60, a najmniej z jabłoni na P 59 (rys. 2).
RYS. 2. PLONOWANIE DRZEW ODMIANY 'GALA’ I JEJ SPORTÓW, W ZALEŻNOŚCI OD UŻYTEJ PODKŁADKI, SUMA Z LAT 1995-1998 (sadzenie drzew – wiosna 1993 r.)
|
Z kolei wartość współczynnika plenności, czyli stosunek plonu wyrażonego w kilogramach na drzewo do powierzchni poprzecznego przekroju pnia przedstawionego w cm2, był najwyższy u jabłoni na P 59 i P 60 (rys. 3).
RYS. 3. WSPÓŁCZYNNIK PLENNOŚCI DRZEW ODMIANY 'GALA’ I JEJ SPORTÓW, W ZALEŻNOŚCI OD UŻYTEJ PODKŁADKI, ŚREDNIA Z LAT 1995-1998 (sadzenie drzew – wiosna 1993 r.)
|
|
|
Jakość owoców |
|
Największe owoce zbierano z drzew „Gali Must” (fot. 1), a najmniejsze z jabłoni odmiany „Gala”. Pod względem tej cechy najbardziej korzystną podkładką okazała się M 9. Najmniejsze jabłka zbierano natomiast z drzew na P 59 i P 60 (rys. 4).
FOT. 1. OWOCE 'GALI MUST’
|
RYS. 4. PROCENT OWOCÓW O ŚREDNICY POWYŻEJ 7 CM ODMIANY 'GALA’ I JEJ SPORTÓW, W ZALEŻNOŚCI OD UŻYTEJ PODKŁADKI, ŚREDNIA Z LAT 1995-1998 (sadzenie drzew – wiosna 1993 r.)
|
Owoce mutantów „Gali” były zdecydowanie bardziej atrakcyjne pod względem wybarwienia od jabłek odmiany standardowej. Nie stwierdzono przy tym istotnych różnic pod względem tej cechy w zależności od podkładki, z wyjątkiem „Royal Gali” (fot. 2), której jabłka z drzew na M 9 były w większym stopniu pokryte rumieńcem (tab. 2).
FOT. 2. OWOCE 'ROYAL GALI’
|
TABELA 2. JAKOŚĆ OWOCÓW ODMIANY 'GALA’ I JEJ SPORTÓW, W ZALEŻNOŚCI OD UŻYTEJ PODKŁADKI, ŚREDNIA Z LAT 1995-1998 (sadzenie drzew – wiosna 1993 r.)
|
W badaniach najlepszą odmianą okazała się „Gala Must”, która wydawała największe owoce wśród mutantów „Gali”. Jabłka te osiągały dostateczne rozmiary („Gala” należy do odmian drobnoowocowych) szczególnie w latach wilgotnych. W latach suchych wskazane byłoby nawadnianie drzew odmian z grupy „Gali”. Konieczne jest także przerzedzanie zawiązków. Spośród badanych w doświadczeniach podkładek korzystnie pod względem plonowania drzew wypadła P 60, a ze względu na wybarwienie i wielkość owoców — M 9. Dla „Gali” i jej sportów mało przydatne okazały się natomiast podkładki P 59 i P 22, głównie ze względu na słaby wzrost jabłoni.
Autorzy są pracownikami Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Brzeznej |
