Gerbery po holendersku

Warunki uprawy

Rośliny uprawiane są w 5-litrowych donicach wypełnionych kostkami wełny mineralnej i ustawionych na specjalnych stelażach w rynnach uprawowych (fot. 1, 2). Na metr kwadratowy przypada średnio 6,2–6,5 roślin. Poszczególne nasadzenia eksploatowane są nie dłużej niż 2 lub 3 lata. Temperatura powietrza w szklarni wynosi 15–16°C nocą i 18°C w dzień, temperaturę podłoża utrzymuje się na podobnym poziomie, co sprzyja rozwojowi korzeni i pobieraniu przez nie składników pokarmowych. Właściwe warunki termiczne pomaga uzyskać system ogrzewania dolnego (rury CO umieszczone pod rynnami uprawowymi) oraz wegetacyjnego — rury grzewcze, których wysokość może być regulowana, zależnie od wysokości roślin (fot. 3).

Fot. 1. Rośliny uprawia się w donicach ustawionych na specjalnych stelażach

Fot. 2. , w podłożu z kostek wełny mineralnej

Fot. 3. Rury ogrzewania wegetacyjnego pomagają utrzymać odpowiednią temperaturę powietrza wokół roślin (tu: odmiana 'Pasta')

W okresie jesienno-zimowym rośliny są doświetlane asymilacyjnie (4000–5000 lx), przy czym dzień przedłuża się do co najmniej 12 godzin.

Do podlewania plantacji wykorzystywana jest wyłącznie woda deszczowa. Podawana pożywka krąży w obiegu zamkniętym, po każdym cyklu jest dezynfekowana ozonem i promieniami UV. W zależności od warunków świetlnych (pory roku), roślinom podaje się pożywkę o EC 1,6–1,9 mS/cm i pH 5,5–5,6.

Zbiór i „obróbka” kwiatów

Kwiaty zbiera się zwykle co drugi dzień — są układane na specjalnych wózkach zawieszonych na górnych rurach centralnego ogrzewania, po których mogą być przesuwane (fot. 4). Szypuły są następnie przycinane na odpowiednią długość (fot. 5) i wstawiane do pojemników z wodą lub układane na specjalnych stelażach i przewożone do chłodni.

Fot. 4. W trakcie zbioru rośliny układane są na wózkach zawieszonych na górnych rurach grzewczych, po których można je przesuwać

Fot. 5. Po zbiorze szypuły są przycinane na odpowiednią długość

Pakowanie i przygotowanie kwiatów do sprzedaży jest — ze względu na wysokie koszty robocizny w Holandii — w dużym stopniu zmechanizowane. Większość kwiatów gerbery pakowana jest do pudeł kartonowych — tworzone są jednorodne partie lub kolorowe zestawy kilku odmian (fot. 6). Kwiaty są układane ręcznie, każda osoba odpowiada za inną odmianę (kolor). Następnie opakowania z gerberami zawieszane są na stelażach, automatycznie przemieszczanych nad basen napełniony roztworem podchlorynu wapnia służącym do kondycjonowania (fot. 7), w którym zanurzane są końce szypuł. Po około 4-godzinnym zabiegu pudła są automatycznie przesuwane, zdejmowane i podawane na taśmę maszyny, która je zszywa (fot. 8), potem nakładane jest wieczko i tak zapakowane kwiaty trafiają do chłodni. Nie mogą być tam zbyt długo przetrzymywane (do 2 dni), aby nie zdeformowały się szypuły. Gerbery w pojemnikach z wodą można przetrzymać w chłodni w temperaturze 5–6°C do 10–12 dni.

Fot. 6. W takich opakowaniach układa się po 25 kwiatów różnych odmian

Fot. 7. Baseny do kondycjonowania kwiatów

Fot. 8. Maszyna do zszywania pudeł kartonowych

Materiały wyjściowe

W szklarniach firmy Schreurs Gerberas & Roses prowadzi się także hodowlę nowych odmian (w ubiegłym roku powstało ich około 70) oraz produkuje materiał wyjściowy (5 mln roślin gerbery rocznie). Ukorzenione młode rośliny otrzymane metodą kultur tkankowych (in vitro) sadzi się do wielodoniczek (komórki o średnicy 4 lub 6 cm) wypełnionych substratem torfowym. Część roślin z wielodoniczek jest przesadzana do kostek wełny mineralnej o wymiarach 10 x 10 x 6,5 cm. W „mnożarce” utrzymuje się temperaturę 22–24°C i wilgotność powietrza zbliżoną do 100%, co jest możliwe dzięki wyposażeniu szklarni w cieniówki i system zraszaczy wysokociśnieniowych. W takich warunkach rośliny z dobrze rozwiniętymi 3–5 liśćmi otrzymuje się po upływie 4–5 tygodni od sadzenia.

Holenderskie zalecenia dotyczące zbioru i przygotowania do handlu kwiatów gerbery

• Zbiór kwiatów polega na ich wyrywaniu. Bezpośrednio po zbiorze, przed umieszczeniem kwiatów w pojemnikach z wodą, należy odciąć (skośnie, ostrym nożem) minimum 2–4 cm dolnej części szypuły, aby ułatwić pobieranie i transport wody do kwiatostanu.
• Pojemniki, do których wkładane są kwiaty, muszą być czyste i zdezynfekowane. Ważna jest także jakość wody — jej optymalne pH wynosi 3,5–4 (wyższe sprzyja rozwojowi bakterii).
• Powszechnie stosowanym w Holandii środkiem przedłużającym trwałość kwiatów jest chlor. Jeżeli kwiaty nie będą długo przechowywane w chłodni, używa się jego wyższych stężeń (50–100 mg chloru na 1 l wody). Zbyt długie kondycjonowanie kwiatów ciętych gerbery (powyżej 4 godzin) lub za wysokie stężenie chloru w roztworze może jednak działać fitotoksycznie — na szypule pojawiają się wtedy małe, brązowe (bądź bladozielone) paski lub plamki. Jeżeli kwiaty będą przechowywane dłużej, wówczas wstawia się je do słabszego roztworu chloru (25 mg chloru na 1 l wody). Zabieg powinien być wykonywany w ciemnym pomieszczeniu.
• Przed spakowaniem kwiaty zaleca się umieszczać na 6–24 godz. w pojemnikach z wodą (końce szypuł zanurzone na 10–15 cm). Temperatura powietrza w pomieszczeniu powinna wynosić 10–15°C.
• W trakcie przechowywania kwiatów gerbery i przygotowywania ich do sprzedaży nie należy narażać ich na działanie etylenu, dlatego w pomieszczeniach tych nie powinny pracować urządzenia z silnikami spalinowymi, a w trakcie załadunku kwiatów trzeba wyłączyć silnik w samochodzie.
• Kwiaty przechowywane dłużej warto wstawić do pożywki zwiększającej ich trwałość — zawierającej m.in. cukier, kwas cytrynowy i środek bakteriobójczy.
• W trakcie przechowywania i transportu kwiaty nie powinny być narażone na przeciągi, gdyż wówczas tkanki się odwadniają. Optymalna wilgotność względna powietrza w przechowalni wynosi 70%, a temperatura 6–9°C. W takich też warunkach kwiaty powinny być transportowane.
• Transport kwiatów od producenta do sprzedawcy odbywa się „na sucho”, w opakowaniach kartonowych. Przed ponownym włożeniem kwiatów do wody końce szypuł należy przyciąć czystym, ostrym nożem.