W zależności od gatunku tawułki osiągają wysokość 80–150 cm. Tworzą mocno zbite karpy, które są mniej lub bardziej zdrewniałe. Mają pierzasto złożone liście, rzadko pojedyncze. Listki są lancetowate do szerokojajowatych. Kwiatostanem jest wiecha, złożona z kłosokształtnych kwiatostanów. Kwiaty są delikatne, różowe, białe lub purpurowe. Byliny te kwitną od czerwca do października.
Odmiany tawułki
W uprawie znajdują się przede wszystkim mieszańce coraz częściej sprzedawane tylko pod nazwą rodzajową.
Tawułka Arendsa ‘Flamingo’; fot. G. Falowski
Rozmnażanie tawułki
W zależności od odmiany tawułki mogą być rozmnażane z siewu, przez podział roślin oraz metodą kultur tkankowych. Termin siewu przypada od lutego do marca lub od czerwca do lipca. W 1 g jest 20–21 tys. nasion, a do wyprodukowania 1000 roślin należy ich wysiać 0,1 g. Najlepiej umieszczać je po 2–3 szt. w paletach wielootworowych. Powinny one być przykryte niewielką ilością wermikulitu, co zapewni odpowiednią wilgotność. Temperatura podłoża w okresie kiełkowania powinna wynosić 20–22°C. Wschody trwają 14–28 dni.
Po wytworzeniu pierwszych właściwych liści temperaturę należy stopniowo obniżać do 15–18°C i zmniejszać wilgotność wokół roślin. Przez podział rośliny najlepiej rozmnażać od marca do maja lub w listopadzie i w grudniu.
Uprawa tawułki
Tawułki można uprawiać w podłożu torfowym z niską zawartością gliny (15–30%) i rozluźniającego materiału, np. piasku (0–20%). Jego odczyn powinien wynosić 5,5–6,0. Rośliny można sadzić pojedynczo do doniczek o średnicy 11–12 cm bądź po dwie lub trzy do pojemników 15-centymetrowych. Korzystnym rozwiązaniem jest dodanie do podłoża nawozu wieloskładnikowego o spowolnionym działaniu, w dawce 3,0–5,5 kg/m3, z dodatkową zawartością żelaza i mikroelementów. W wypadku młodych okazów po wytworzeniu liści właściwych zaleca się dokarmianie nawozami wieloskładnikowymi w dawce 75–100 ppm N, a po posadzeniu do doniczek – 150–200 ppm N.
Przy nadmiernej wilgotności podłoża i niskiej temperaturze rośliny mogą zamierać. Tawułki do kwitnienia wymagają 12–15-tygodniowego przechłodzenia w temperaturze 3–5°C.
Zastosowanie tawułki
Tawułki mogą być wykorzystywane do sadzenia na rabatach, do tworzenia grup parkowych i na kwiat cięty (te ostatnie nie są jednak trwałe).
Na rabacie znakomicie prezentują się razem z tojadem, zawilcem japońskim, dzwonkiem szerokolistnym, bodziszkiem, brunnerą wielkolistną, miodunką oraz ozdobnymi trawami, np. śmiałkiem darniowym. Bardzo dobrze rosną w miejscach lekko ocienionych i słonecznych, na glebach umiarkowanie wilgotnych i wilgotnych.
Tawułka Arendsa ‘Amethyst’; fot. G. Falowski
Tawułka chińska ‘Maggie Daley’; fot. G. Falowski
Dr inż. Piotr Czuchaj
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Fot. G. Falkowski
Artykuł pochodzi z numeru 7-8/2017 miesięcznika „Rośliny Ozdobne”
