Powierzchnia i asortyment
Powierzchnia działu szkółkarskiego zazwyczaj nie przekracza połowy wielkości centrum ogrodniczego, jeżeli działa ono indywidualnie. W przypadku placówek sieciowych udział ten może wynosić 10–15% powierzchni. Podobne relacje dotyczą wartości obrotów materiałem szkółkarskim. Centra ogrodnicze stają się miejscem spędzania wolnego czasu (temu służą np. pojawiające się tam kawiarnie), któremu podporządkowane są oferowane produkty.
Od marketów budowlanych placówki te różnią się tym, że nie sprzedaje się w nich elementów konstrukcyjnych czy podstawowych artykułów wyposażenia domów. Nie brakuje za to przedmiotów do dekoracji wnętrz, np. poduszek, świec, osłonek na doniczki i wazonów czy obrazów, co wynika z chęci oferowania wielu towarów przez cały rok, aby zwiększyć rentowność placówki oraz zaspokoić oczekiwania nabywców.
Atrakcje
W centrach ogrodniczych często wydzielone są specjalne strefy ciszy, których zadaniem jest zmniejszenie stresu nabywców wynikającego z natłoku produktów oraz presji cen. Strefy ciszy zwykle lokalizowane są w pobliżu wyjścia przed kasami, ale napotyka się je również na terenie działu szkółkarskiego. Oprócz kawiarni, są to zazwyczaj miejsca spotkań bądź krótkiego odpoczynku w czasie zakupów. W centrach ogrodniczych często tworzy się też miejsca zabaw dla dzieci. Może to być piaskownica, huśtawka, większa powierzchnia trawiasta, czy — jak w przypadku Gordale Garden Centre w Burton (wybrane najlepszym brytyjskim centrum ogrodniczym w 2005 roku) — obecność nietypowych zwierząt (np. pawi, kucyków). Takie atrakcje przyciągają do sklepu dzieci, a wraz z nimi rodziców.
Oferta szkółkarska
W większości europejskich centrów ogrodniczych w dziale szkółkarskim można wyróżnić następujące sektory: ● krzewy i drzewa iglaste (fot. 1), ● pnącza, ● krzewy i drzewa liściaste (często rozdzielone), ● drzewa i krzewy owocowe, ● krzewy żywopłotowe, ● byliny.
Fot. 1. Dział szkółkarski w Gordale Garden Centre w Wielkiej Brytanii —
sektor z krzewami iglastymi
Dodatkowo, często osobno oferowane są duże bądź specjalnie formowane drzewa i krzewy ozdobne. Na Wyspach Brytyjskich są to najczęściej: głogownik (Photinia x fraseri) ‘Red Robin’, nandina (Nandina domestica), ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) oraz bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens). W dziale szkółkarskim może też być tzw. powierzchnia promocyjna z większą liczbą roślin szczególnie dekoracyjnych w krótkim okresie (np. pierisów, ogników, róż — fot. 2 — czy ketmii), na których sprzedaż właściciele chcą położyć największy nacisk. Proporcje powierzchni zajętej przez poszczególne sektory działu szkółkarskiego zależą od wielkości centrum ogrodniczego, ale zazwyczaj dominuje ta z krzewami oraz drzewami liściastymi. Najbardziej rozbudowany zwykle w Polsce dział krzewów iglastych, na Wyspach Brytyjskich może zajmować tyle miejsca, co np. drzewa i krzewy owocowe albo różaneczniki.
Fot. 2. Miejsce promocji krzewów róż w niemieckim centrum ogrodniczym Kolle
Sposób eksponowania
Byliny oraz krzewy liściaste i iglaste w mniejszych pojemnikach prezentowane są zazwyczaj na stołach i regałach, duże okazy roślin (krzewy w pojemnikach i z zabezpieczoną bryłą korzeniową oraz drzewa) — na zagonach. Ważne są: funkcjonalność, rozmiary, kształt oraz kolorystyka stołów i regałów do prezentacji roślin. Stoły, razem z eksponowanymi towarami, nie powinny być wyższe niż 1,50 m, z wyjątkiem miejsc szczególnie eksponowanych, w których różnicują przestrzeń i tworzą jej wizualne zamknięcie. Wysokość stołów powinna zmniejszać się od dróg bocznych w kierunku głównych.
W Niemczech najczęściej korzysta się ze stołów przesuwnych wykonanych z aluminium (fot. 3). W Wielkiej Brytanii popularniejsze są stoły drewniane (fot. 4). Stoły można ustawiać nie tylko wzdłuż lub w poprzek szklarni, ale także ukośnie lub promieniście wokół okrągłych miejsc prezentacji. Powierzchnia nie jest wtedy wprawdzie maksymalnie wykorzystana, ale wolna przestrzeń powoduje, że klienci nie czują się przytłoczeni liczbą roślin.
Fot. 3. W Niemczech najczęściej używa się aluminiowych stołów przesuwnych
(centrum ogrodnicze Kolle)
Fot. 4. Popularniejsze w Wielkiej Brytanii są stoły drewniane
(centrum ogrodnicze Blooms of Bressingham w Rugby)
Cienniki, osłony przeciwwietrzne i nawadnianie
W Wielkiej Brytanii funkcje cienników pełnią zwykle konstrukcje drewniane (fot. 5). Często nie są one przykryte nawet matami cieniującymi, gdyż dni słonecznych jest w tym kraju niewiele w roku. Teren pod ciennikiem zajmuje zwykle około 20% powierzchni działu szkółkarskiego. Czasem rośliny przed słońcem chroni korona drzewa, pod którym umieszcza się zwykle krzewy zimozielone, a także wierzby i inne gatunki preferujące takie stanowiska. Duże szkody może wyrządzać wiatr, dlatego rośliny przymocowuje się do drutów konstrukcyjnych (fot. 6) za pomocą plastikowych spinaczy, co jest charakterystyczne dla niemieckich centrów ogrodniczych. Innym rozwiązaniem, które można napotkać w Wielkiej Brytanii, jest przymocowywanie roślin do drewnianych konstrukcji za pomocą taśm z tzw. rzepem. Najtrudniej jest zabezpieczyć duże krzewy iglaste i liściaste w pojemnikach, które zwykle trzeba ponownie ustawiać po silniejszym wietrze.
Fot. 5. Ciennik w Gordale Garden Centre
Do nawadniania roślin najczęściej używa się systemu kranów i węży ogrodowych rozprowadzonych po dziale szkółkarskim. Podczas upałów rośliny w poszczególnych sektorach podlewa się ręcznie. Zraszacze rozstawione są zazwyczaj tylko w miejscach ekspozycji roślin zimozielonych i w lecie uruchamiane późnym popołudniem oraz wcześnie rano.
