Stan na koniec 2015
Znacznie ucierpiały plantacje malin jesiennych. Największych problemów przysporzyła ‘Polka’ atakowana już od kilku lat przez choroby (zwłaszcza rdzę maliny i wirusa RBDV) – zawiodła w plonowaniu, wiele roślin uschło i niestety plantacje są przeznaczone do likwidacji. Odbije się to na dostępności owoców w handlu i na zyskach plantatorów. Większość roślin nie miała czasu odpowiednio przygotować się do przezimowania. W chwili wystąpienia silnych kilkudniowych mrozów bez pokrywy śnieżnej i przy udziale silnego wiatru istniała obawa dużych uszkodzeń mrozowych.
Tabela: Stan plantacji malin pod koniec sezonu 2015 
W naszej szkółce prowadzimy systematyczną kontrolę plantacji, zwłaszcza świeżo założonych mateczników. Obecnie ścinane młode sadzonki wyglądają dobrze. Mając doświadczenia z poprzednich lat, zwłaszcza w przypadku odmiany ‘Laszka’, może się okazać, że część roślin będzie jednak uszkodzona. Przekonamy się o tym jednak dopiero w maju. Uszkodzeniu zimą uległy wszystkie młode pędy wyrastające z gleby, ale kilkanaście cieplejszych dni w lutym spowodowało, że pojawiły się nowe.
Maliny owocujące na pędach dwuletnich rozpoczynają wegetację – powoli powiększają się i nabrzmiewają pąki. Po wykopaniu malin jesiennych dodatkowo widać liczne zaczątki pędów przy roślinach matecznych.
Materiał szkółkarski na wiosnę 2016 roku
W poprzednim roku nadal utrzymywało się zwiększone zapotrzebowanie na kwalifikowany materiał szkółkarski maliny. Rośnie areał uprawy tego gatunku, ale to niekoniecznie przekłada się na wzrost zbiorów owoców w Polsce (głównie za sprawą spadku wydajności odmiany ‘Polka’). Warunki pogodowe w poprzednim sezonie oraz wysokie ceny skupu malin przy jednoczesnym problemie z ceną i zbytem owoców innych gatunków sprawiły, że wielu rolników założyło lub zakłada nowe plantacje maliny. Na rynku brakuje materiału kwalifikowanego, zwłaszcza elitarnego.
Wiele zapytań dotyczy nowych polskich odmian maliny, takich jak ‘Radziejowa’, ‘Sokolica’, ‘Poemat’ i ‘Polonez’, oraz licznie już reprezentowanych w uprawie w Polsce odmian zagranicznych. Z polskich odmian renesans popularności przeżywa malina jesienna ‘Polana’, a coraz większe grono zwolenników zdobywa także ‘Polesie’.
Licencje na odmiany
Wszystkie odmiany maliny uprawiane w Polsce (z wyjątkiem tych z najstarszym rodowodem) są chronione prawem i na ich rozmnażanie potrzebne są licencje i sublicencje. Cena takiego materiału szkółkarskiego, ze względu na opłaty oraz obowiązek kwalifikowania, jest dość wysoka i wynosi 1,50–3,00 zł. Niestety na rynku jest wiele ofert sprzedaży nielegalnego materiału nasadzeniowego pochodzącego z „pseudoszkółek” (bez pozwolenie na rozmnażanie) oraz z plantacji owocujących. To sprawia, że nowe plantacje zakładane są materiału porażonego wirusami i zasiedlonego przez szkodniki, co znacznie obniża ich potencjał plonotwórczy, podnosi koszt utrzymania plantacji i obniża dochodowość uprawy. Warto, przed zakupem, sprawdzić na stronie internetowej właściciela odmiany (dla krajowych odmian – Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach) i w prasie specjalistycznej, który producent i szkółka posiada odpowiednie zgody i możliwość reprezentowania właściciela licencji w Polsce.
Tomasz Kącki
Kwalifikowana Szkółka Roślin Jagodowych w Kurowie
