W przytoczonej sytuacji rolnik nie otrzymał płatności. Złożył więc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Sąd w wyroku z 11 marca 2014 r. (sygn. akt I FSK 476/13) ocenił czy skarżący (rolnik uprawiający rośliny jagodowe) realizował zgodnie z minimalnymi normami zgłoszony we wniosku o płatność rolnośrodowiskową pakiet 2 „Rolnictwo ekologiczne”, wariant 2.9 „Uprawy sadownicze i jagodowe” (dla których zakończono okres przestawiania) na działkach rolnych o łącznej powierzchni 9,07 ha.
Minimalne normy
Płatność rolnośrodowiskowa była wówczas udzielana producentowi rolnemu prowadzącemu działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o powierzchni minimum 1 ha, który zobowiązał się przez 5 lat realizować zobowiązanie rolnośrodowiskowe (o którym mowa w art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, (Dz.Urz. UE L 277 z 21.10.2005, s. 1 ze zm.), obejmujące wymogi wykraczające ponad podstawowe wymagania, w ramach określonych pakietów i ich wariantów, zgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej, na gruntach, na których rolnik zadeklarował realizację tego zobowiązania we wniosku o przyznanie pierwszej płatności. Grunty te, w przypadku wieloletnich plantacji trwałych, były uznawane za utrzymywane zgodnie z normami, jeśli były w stanie niezachwaszczonym (§ 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 11 marca 2010 r. w sprawie minimalnych norm, Dz.U. z 2010 r. Nr 39, poz. 211).
Ponadto wymogi dla Pakietu 2. wariant 2.9 były spełnione, gdy na plantacji wykonywano zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne, a plon przeznaczony był np. do bezpośredniego spożycia przez ludzi lub do przetwórstwa, a produkcja rolna prowadzona była zgodnie z najlepszą wiedzą i kulturą rolną, przy zachowaniu należytej dbałości o stan fitosanitarny roślin i ochronę gleby (w załączniku nr 3 rozporządzenia MRiRW z 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, Dz.U. z 2009 r. Nr 33, poz. 262 ze zm.; dalej: rozporządzenie rolnośrodowiskowe).
Teoria a praktyka
Odnosząc przytoczony stan prawny do stanu faktycznego ustalonego przez organy ARiMR należy stwierdzić, że w trakcie kontroli odkryto zachwaszczenie w rzędach malin. Z kontroli przeprowadzonej na miejscu sporządzono sprawozdanie, które skarżący podpisał bez żadnych zastrzeżeń. Fakt zachwaszczenia malin został przyznany przez samego skarżącego w odwołaniu od decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR. Zebrany materiał dowodowy skutkował stwierdzeniem przez organ występowania niezgodności w zakresie przestrzegania przez skarżącego minimalnych norm.
Głównym argumentem podnoszonym przez skarżącego (rolnika) było, że w rzędach malin rosły nie chwasty, a koniczyna biała, która pozytywnie wpływa na stan gleby i wzrost oraz plon. Oświadczenie to pozostaje w sprzeczności z protokołem z kontroli z 20 czerwca 2013 r. oraz z odwołaniem z 15 kwietnia 2014 r., w którym rolnik wyraźnie rozróżniał kończynę białą, którą wykosił w międzyrzędziach, od zachwaszczenia w rzędach.
Należy wskazać, że na podstawie § 27 ust. 1 rozporządzenia rolnośrodowiskowego, jeśli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach określonych wariantów poszczególnych pakietów, płatność rolnośrodowiskowa przysługuje w danym roku w zmniejszonej wysokości, w części dotyczącej działek rolnych – w stosunku do których stwierdzono takie uchybienie, z tym że w określonych przypadkach wymienionych w załączniku nr 7 do rozporządzenia rolnośrodowiskowego. Wysokość płatności rolnośrodowiskowej jest zmniejszana w części dotyczącej danego pakietu albo wariantu (§ 27 ust. 2 rozporządzenia rolnośrodowiskowego).
W załączniku nr 7 „Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów”, w kolumnach dotyczących pakietu 2. dla wszystkich wariantów określono, że w razie prowadzenia produkcji rolnej niezgodnie z najlepszą wiedzą i kulturą rolną i niezachowanie należytej dbałości o stan fitosanitarny roślin i ochronę gleby wysokość zmniejszenia wynosi 100%.
Wobec ustalenia, że gospodarstwo nie spełnia na powierzchni 9,07 ha norm minimalnych, organ (ARiMR) obniżyła przysługującą rolnikowi płatność rolnośrodowiskową zgodnie z sankcją wymienioną w załączniku 7, w kolumnach dotyczących pakietu 2. dla wariantu 2.9.
Katarzyna Rosińska
Artykuł pochodzi z numeru 6/2014 miesięcznika „Truskawka, malina, jagody”
