Warzywa

Przez ostatnich kilka lat przemysł przetwórczy, zwłaszcza zakłady produkujące soki, a w drugiej kolejności zamrażalnie, zaczął zwiększać produkcję, co spowodowało wzrost zapotrzebowania na marchew. Uprawę tego warzywa można w dużym stopniu zmechanizować, dlatego zaczęli się nią interesować producenci dysponujący wielkimi gospodarstwami. Uprawa na dużych obszarach (fot. 1) jest opłacalna, nawet przy stosunkowo niskich cenach skupu, jakie w niektórych sezonach proponują w czasie zbiorów zakłady przetwórcze.

Warzywa w kuchni chińskiej odgrywają rolę nadrzędną. W czasie wielu posiłków w Chinach nie jada się mięsa ani nawet ryżu, zawsze natomiast podawane są warzywa. Warzywnictwo odgrywa więc dużą rolę w tym kraju. W roku 2003 warzywa uprawiano tam na 20,3 mln ha, co stanowiło prawie 13% całkowitej powierzchni upraw roślinnych. W sumie wyprodukowano łącznie 610 mln ton warzyw. Produkcja na tym poziomie w pełni zaspokaja potrzeby krajowe oraz umożliwia eksport (głównie przez Hongkong) do krajów Azji, Europy, Ameryki Północnej oraz Australii.

Jakość warzyw przeznaczonych do przechowania zależy od wielu czynników agrotechnicznych, między innymi od terminu i sposobu zbioru. Pozbiorcze traktowanie warzyw oraz zapewnienie odpowiednich warunków przechowania mają na celu ograniczenie tempa zmian biochemicznych, fizjologicznych i fizycznych będących bezpośrednią przyczyną obniżenia jakości i strat powstających w czasie przechowywania.

Spotkanie plantatorów należących do Spółdzielczej Grupy Producentów Owoców i Warzyw dla Przetwórstwa (dla przetwórni HJH Polska SA w Pudliszkach), jakie zorganizowano 23 czerwca br. w Krobi, dotyczyło zagadnień związanych z ochroną plantacji pomidorów. Konsultacje z tego zakresu prowadzili prof. dr hab. Bogdan Nowicki z SGGW i dr Anna Długosz z firmy BASF.

Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz firmy Spójnia Hodowla i Nasiennictwo, Scotts Poland i hurtownia rolniczo-ogrodnicza Agricola zorganizowały 23 lipca w Milejowie koło Łęcznej seminarium na temat uprawy fasoli szparagowej.

Sałata charakteryzuje się bogactwem form uprawnych, ale w Polsce popularna jest przede wszystkim sałata głowiasta masłowa (poszukiwana przez konsumentów zwłaszcza wiosną) i w mniejszym stopniu sałata głowiasta krucha (zwana też "lodową" lub "amerykańską"). Ta ostatnia jest szczególnie polecana do uprawy letniej, gdyż nie tak łatwo, jak u masłowej wyrastają u niej pędy kwiatostanowe. Od pewnego czasu można napotkać na rynku także sałaty listkowe tworzące rozety zielonych lub czerwonych, często kędzierzawych liści (o dużych walorach dekoracyjnych). Niezbyt jeszcze znana jest u nas tworząca wydłużone główki sałata rzymska, popularna między innymi we Francji i Włoszech, która podobnie jak sałata krucha jest dość odporna na warunki letniej uprawy. Zupełnie nietypową i obecnie mało znaną w Polsce odmianą botaniczną tego gatunku jest natomiast sałata łodygowa, zwana również szparagową (Lactuca sativa var. augustiana; syn. L. sativa var. asparagina).

Cukinia w Polsce przez długi okres uprawiana była głównie amatorsko. W ostatnich latach coraz częściej jest produkowana na skalę towarową — na zaopatrzenie zakładów przetwórstwa spożywczego. W roku 2005 uprawiano ją na powierzchni około 350 ha, a w 2006 r. — na ponad 500 ha. Ten istotny wzrost powierzchni uprawy cukinii jest spowodowany m.in. tym, że firmy przetwarzające warzywa coraz częściej, ze względów ekonomicznych, przenoszą niektóre uprawy, w tym także cukinii, np. z Francji czy Hiszpanii do Polski.

Siedmiolatka (Allium fistulosum L.) pochodzi z Chin. Ta roślina wieloletnia od dawna znana jest w tym kraju, a także w Japonii, Wietnamie i innych państwach Dalekiego Wschodu. Do Europy przywieziono ją w średniowieczu z Syberii. W Polsce uprawiana jest na skalę amatorską i w gospodarstwach specjalizujących się w produkcji nowalijek, głównie ze względu na wartościowy szczypior, wyrastający bardzo wczesną wiosną.

Na początku lat 90. ubiegłego stulecia w Europie odnotowano obecność nowego — niespotykanego tu wcześniej — chrząszcza. W krajach byłej Jugosławii nieustannie wybuchały wówczas konflikty zbrojne, w których likwidowanie zaangażowane zostały siły NATO, w tym armia USA. Przypuszczalnie przy okazji wprowadzono na stary kontynent nowego, niepożądanego przedstawiciela fauny.

Ogórki polowe czy kapustę głowiastą białą często przetwarza się w gospodarstwach, w których są produkowane. Wielu plantatorów z okolic Kozienic w centralnej Polsce przygotowuje we własnym zakresie kiszone produkty. W gospodarstwie Bożeny i Mikołaja Kultysów w Holendrach Kozienickich 100% zebranych ogórków przeznaczane jest do kiszenia, a następnie sprzedawane są one aż do wiosny. Podobne przeznaczenie ma uprawiana tam kapusta.