Nawożenie i technika

Zimowe cięcie drzew jest zabiegiem bardzo istotnym, gdyż wpływa m.in. na kondycję drzew i zawiązywanie owoców. Pozyskane w ten sposób drewno, a także pozostające po wykarczowaniu sadu można wykorzystać jako opał lub przeznaczyć na kompost. W tym celu przydatne są różnorodne maszyny ułatwiające jego rozdrabnianie.

Nawożenie doglebowe jest podstawowym sposobem dostarczania roślinom sadowniczym składników pokarmowych. Powinno być jednak przeprowadzane z uwzględnieniem ochrony środowiska naturalnego oraz zdrowia konsumentów. Możliwości takie stwarza Integrowana Produkcja Owoców, której celem jest ograniczenie doglebowego stosowania nawozów mineralnych i minimalizacja zużycia środków ochrony roślin.

Gleba to podstawowy czynnik produkcji. Rosnące w niej korzenie odpowiadają za stan odżywienia uprawianych roślin.

Wymagania pokarmowe danego gatunku określa się jako ilości składników mineralnych pobranych przez rośliny w okresie wegetacji do wytworzenia określonej biomasy, koniecznej do wyprodukowania optymalnego w kontekście ilości i jakości plonu.

Cięcie drzew jest zabiegiem, który trudno, jak na razie, zupełnie zmechanizować. Nawet gdy używamy pił konturowych, zawsze wskazane jest przeprowadzenie w koronach drzew pewnej korekty. W tym celu niezbędne są narzędzia ręczne – sekatory i piłki, a te coraz częściej zastępuje się elektrycznymi/pneumatycznymi rozwiązaniami. Pozwalają one wykonać ten zabieg szybciej i przy mniejszym nakładzie pracy fizycznej. Tego typu narzędzia/urządzenia oferowano także podczas ostatnich targów Interpoma w Bolzano (20–22 listopada ub.r.). Niektóre z nich są już dobrze znane również na polskim rynku, inne dopiero mają szansę na nim zaistnieć.

W ostatnich latach w Polsce systematycznie zmniejsza się areał uprawy wiśni. Można przypuszczać, że główną przyczyną są niskie ceny skupu owoców. Głównym etapem produkcji umożliwiającym uzyskanie jakichkolwiek oszczędności jest zbiór owoców. Poprzez zmechanizowanie tej czynności sadownik uniezależnia się w dużym stopniu od pracowników najemnych i kosztów związanych z ich zatrudnianiem oraz znacząco ogranicza uciążliwość pracy. Dlatego, w czasie prosperity, warto może zastanowić się nad zakupem maszyn przeznaczonych do usprawnienia zbioru.

Siewniki pneumatyczne, chociaż znacznie droższe od tradycyjnych z mechanicznym systemem siewu, zapewniają precyzję i pozwalają wysiać optymalną, z góry założoną liczbę nasion na jednostkę powierzchni. Spośród wymienionych poniżej zespołów wysiewających najbardziej rozpowszechniły się w siewnikach pneumatycznych zespoły tarczowe. Praca siewników mechanicznych oparta może być natomiast na działaniu systemów łyżeczkowego (do każdego rodzaju nasion), tarczowego lub taśmowego, które dobrze sprawdzają się, gdy nasiona są kalibrowane lub otoczkowane.

W określonych fazach rozwojowych rośliny sadownicze wykazują zwiększone zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe. Do ich pobierania z gleby przystosowany jest system korzeniowy. Bywają jednak sytuacje, że nie może on pobrać potrzebnego składnika pokarmowego i wówczas trzeba wspomóc rośliny dostarczając im te składniki inną drogą – poprzez liście.

Produkcja owoców pestkowych oraz jagodowych odgrywa w Polsce dużą rolę gospodarczą. Zbiory wiśni, porzeczek i aronii wynoszą około 700 tysięcy ton rocznie, a znaczna ich część (ok. 70%) jest przetwarzana i eksportowana poza granice kraju. Utrzymanie dotychczasowej wysokiej pozycji na światowym rynku wymaga stosowania nowoczesnych, kompleksowych technologii uprawy, dostosowanych do mechanicznego wykonywania najbardziej pracochłonnych czynności, w tym zbioru owoców.

W ostatnich latach zauważa się wyraźne zmiany w technologii uprawy pod osłonami, dotyczące konstrukcji tuneli foliowych. Ze względu na zmienne warunki atmosferyczne budowane obiekty muszą być stabilne, wytrzymałe na śnieg i wiatr. Szerokość nawy powinna ułatwiać wykonywanie prac mechanizacyjnych, a duża kubatura obiektu zapewniać roślinom odpowiednie warunki. Przedstawiciele czterech wybranych firm przekazali mi podstawowe informacje i zalecenia, dotyczące obiektów do uprawy warzyw.