Na stanowiskach naturalnych często tworzy zwarte gęste łany zajmujące nawet kilkaset metrów kwadratowych. Jego zasięg geograficzny obejmuje obszar zachodniej i środkowej części Europy oraz Azję Południowo-Zachodnią. Sadzony w ogrodach i na cmentarzach od starożytności, często zdziczały, u nas pod częściową ochroną.
Ta zimozielona krzewinka tworzy zdrewniałe pędy płożące się po powierzchni gleby i bardzo łatwo zakorzeniające się (w węzłach). Pojedyncze mogą mieć długość około 1 m. Osadzone na nich skórzaste liście są z wierzchu lśniące, ciemnozielone, całobrzegie, u nasady – klinowato zwężone, siedzące lub na krótkich ogonkach. Pędy wegetatywne są niskie (do ok. 10 cm), a generatywne (płodne) – wzniesione, wyższe (15–20 cm) i zakończone kwiatami. 
Kwitnienie rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia i trwa przez ok. 20 dni (rośliny tworzą czasem pojedyncze kwiaty we wrześniu). Kwiaty są niebieskofioletowe, pięciokrotne, o średnicy około 2–3 cm. Wyrastają z kątów liści na krótkich szypułkach i są zapylane przez motyle oraz pszczoły. Niepozorne owoce to dwa zrośnięte dołem mieszki. Nasiona są rozsiewane przez mrówki.
Barwinek preferuje gleby żyzne, świeże, próchniczne, zasobne w węglan wapnia, umiarkowanie wilgotne, o odczynie od kwaśnego po obojętny. Preferuje stanowiska ocienione koronami drzew i krzewów. Jest dobrą rośliną okrywową do miejsc cienistych. Ma zastosowanie w zieleni parkowej, osiedlowej oraz w ogrodach przydomowych.
Może też rosnąć na stanowiskach słonecznych pod warunkiem, że gleba jest umiarkowanie wilgotna. Liczne odmiany ogrodowe różnią się siłą wzrostu, barwą liści i kwiatów oraz ich wypełnieniem. Do popularnych należą: ‘Atropurpurea’ (kwiaty intensywnie fioletowe), ‘Gertrude Jekyll’ (kwiaty białe, rośliny niskie), ‘La Grave’ (kwiaty duże, niebieskie), ‘Multiplex’ (kwiaty pełne), ‘Ralph Shugert’ (liście biało obrzeżone, kwiaty niebieskie), ‘Sebastian’ (liście z jasnozielonym środkiem) czy ‘Cahill’ (liście żółtozielone, kwiaty niebieskie).
Barwinek pospolity najlepiej rozmnaża się z sadzonek półzdrewniałych pędowych sporządzanych w lipcu i sierpniu. Sadzonki umieszcza się w wielodoniczkach i ukorzenia w tunelu foliowym (ukorzeniają się łatwo). Praktykowane jest również rozmnażanie z sadzonek umieszczanych po trzy lub cztery w doniczkach produkcyjnych wypełnionych podłożem, gdzie ukorzeniają się na zagonach w szkółce pod niskimi tunelami foliowymi. Do sprzedaży nadają się one po upływie jednego sezonu wegetacyjnego.
Dr Przemysław Bąbelewski
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Fot. P. Bąbelewski
Artykuł pochodzi z numeru 2/2016 dwumiesięcznika „Szkółkarstwo”
