Rynki i prawo

W poprzednich częściach relacji (HO 1, 2/2007) z wycieczki zorganizowanej przez Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych zamieściłem spostrzeżenia z gospodarstw sadowniczych w Niemczech i Holandii. Poniżej przedstawiam informacje o zmianach, jakie następują w belgijskiej produkcji owoców, opisuję również jedną z firm, która zaopatruje sadowników w środki produkcji oraz urządzenia do sortowania i pakowania owoców.

Na przełomie stycznia i lutego 2007 roku uczestniczyłem w dwóch spotkaniach z sadownikami we wschodniej i zachodniej części Niemiec. Była to kolejna okazja do wymiany poglądów dotyczących sytuacji i przyszłości polskiego oraz niemieckiego sadownictwa.

Giełdowa sprzedaż roślin ozdobnych odbywa się w Krakowie już od wielu lat. Przez długi okres brakowało jednak dobrze zorganizowanego miejsca handlu, a skazani na decyzje samorządowców ogrodnicy i kupcy zmuszeni byli zmieniać co jakiś czas jego lokalizację. Od 11 lat handel prowadzony jest wprawdzie w jednym miejscu, przy ulicy Balickiej, ale — mimo poczynionych działań w kierunku poprawy warunków zbytu — nadal trudno je określić mianem profesjonalnej giełdy kwiatowej.

Za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności: na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony rolnik prowadzi lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym, lub w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego albo w drodze powrotnej, lub podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej, albo w związku z wykonywaniem tych czynności, lub też w drodze do miejsca wykonywania tych czynności albo w drodze powrotnej.

Zmiany w handlu jabłkami na świecie były tematem kongresu, który towarzyszył ubiegłorocznej wystawie Interpoma zorganizowanej 9–11 listopada w Bolzano we Włoszech. Z kongresowych prezentacji można wysnuć wniosek, że producenci jabłek — niezależnie od kontynentu, na którym działają — muszą dzisiaj przyglądać się sytuacji na całym świecie. W Unii Europejskiej popyt na jabłka trudno będzie bowiem zwiększyć i, aby zagospodarować produkowane owoce, trzeba myśleć o nowych rynkach zbytu lub o "odświeżeniu" wizerunku jabłek w oczach młodszych nabywców. Poniżej przedstawiam niektóre z tematów poruszanych w Bolzano.

Pod koniec pierwszej dekady grudnia aura sprawiała wrażenie, jakby jesień dotknięta atakiem sklerozy zapomniała, że czas najwyższy już odejść. Można było nawet twierdzić, że jesień — bez zimowej przerwy — przeszła bezpośrednio w wiosnę. W środkowej Polsce nocami temperatura wynosiła 6–7°C, zaś w dzień — gdy świeciło słońce — 12–14°C.

Czytelnicy, którzy mieli wątpliwą przyjemność spędzenia części życia w PRL-u, pamiętają zapewne rynkowego potworka z tamtej epoki. Mam na myśli kawałek siermiężnego, pakowego papieru naklejanego czasem na słoiki z przetworami, a ozdobionego pieczątką, informującą o zawartości tegoż słoika, a także o tym, że jest to właśnie "etykieta zastępcza".

Stały wzrost produkcji owoców przy słabnącym popycie jest podstawową przyczyną dużych problemów ekonomicznych w światowym sadownictwie. Nadprodukcja owoców najbardziej odczuwalna jest w krajach z dobrze rozwiniętym sadownictwem. Do takich należy wiele państw zachodniej Europy, w tym Polska.

Produkcja owoców na świecie stale wzrasta. Przed drugą wojną światową wynosiła ona (bez winogron) około 30 mln ton, w 1952 roku — 40 mln ton, latach 1970–1980 — średnio 230 mln ton, zaś pod koniec lat dziewięćdziesiątych ub. w. — około 360 mln ton. Obecnie przekracza 420 mln ton, a z winogronami wynosi ponad 500 mln ton.

Orzechy — zarówno włoskie, jak i laskowe — są cennym surowcem dla przemysłu cukierniczego i piekarniczego. Orzechy włoskie wykorzystywane są także w przemyśle farmaceutycznym, chemicznym i spirytusowym. W Polsce uprawa tych gatunków jest marginesem w produkcji sadowniczej. Wśród światowych producentów orzechów dominują bowiem kraje o cieplejszym niż nasz klimacie: Turcja, Włochy, USA, Chiny oraz Hiszpania. W Polsce orzechy mogą być uprawiane na większą skalę jedynie w niektórych, cieplejszych regionach kraju. W ostatnich latach eksport orzechów z Polski malał, wzrastał natomiast import orzechów laskowych, zwłaszcza bez łupin, co świadczy o rosnącym zapotrzebowaniu naszego rynku. Mimo pogarszających się wyników, ciągle mamy jednak dodatnie saldo w handlu orzechami włoskimi bez łupin.